Een nieuw tijdperk voor Europees Hoger Onderwijs?

De recente initiatieven van de Europese Commissie om een European Degree (Europees Diploma) te creëren werden met weinig tamtam gelanceerd, maar bieden een baanbrekende visie voor de toekomst van de Europese universiteiten. De ambitie is gedurfd: het transformeren van het onderwijslandschap door meer samenwerking te stimuleren en een universeel erkende kwalificatie te creëren. Maar wat betekenen de plannen voor instellingen en waarom worden ze nu voorgesteld?

Wat is de European Degree? 

In het kort is het een kwalificatie die een direct herkenbaar symbool is van tertiaire academische uitmuntendheid, geaccepteerd over het hele continent. De plannen van de Commissie benadrukken hun inzet voor:   

• het versterken van een Europese identiteit in het hoger onderwijs en het bevorderen van een gevoel van samenwerking tussen universiteiten.
• Europa uit te rusten met een concurrentievoordeel door afgestudeerden te kweken met toekomstbestendige vaardigheden voor de digitale en groene transitie. 

Hoewel het initiatief op vrijwillige basis zal worden uitgevoerd op nationaal, regionaal en institutioneel niveau, zal alles gebaseerd zijn op een gemeenschappelijke reeks criteria die op Europees niveau zijn overeengekomen. De Commissie stelt een aanpak in twee stappen voor om haar plannen uit te voeren:  

1. Voorbereidend Europees Label: Dit erkent programma's voor gezamenlijke diploma's die aan de Europese normen voldoen. Studenten ontvangen hun gezamenlijke diploma en een certificaat van het Europese label. 
2. European Degree: Dit is een nieuwe kwalificatie die wordt toegekend door een groep universiteiten uit verschillende landen of een nieuwe Europese juridische entiteit. Studenten ontvangen één unieke European Degree in plaats van afzonderlijke diploma's van elke universiteit. 

Welk verschil zullen de plannen maken? 

Voor Margaritis Schinas, vicevoorzitter van de Commissie, zijn de plannen een volgende stap naar een “Europa van de mensen”, waarbij “universiteiten samenwerken voor het welzijn van studenten, docenten, werkgevers en bedrijven.” De lancering schetste enkele verwachte voordelen:

• Voor studenten: Meer mobiliteit en flexibiliteit in hun studie; toegang tot innovatieve leermogelijkheden in heel Europa en een werkelijk uniek en internationaal erkend diploma.
• Voor werkgevers: Een duidelijke en betrouwbare indicator van de vaardigheden en kwalificaties van een afgestudeerde, en toegang tot een diverse talentenpool met een scala aan internationale ervaringen.
• Voor universiteiten: Gestroomlijnde processen voor het creëren van gezamenlijke programma's; bredere en betere mogelijkheden voor personeel en studenten plus de toegenomen concurrentiekracht en aantrekkelijkheid van EU-universiteiten. 

Natuurlijk spelen de leiders van universiteiten een cruciale rol bij het realiseren van deze visie. Het is duidelijk dat de European Degree op drie belangrijke gebieden vooruitgang (en standaardisatie) nodig zal hebben: 

• Robuuste IT-systemen zullen nodig zijn om naadloze samenwerking en gegevensuitwisseling over de grenzen heen te vergemakkelijken.
• Het systeem vereist gestroomlijnde online applicaties, virtuele mobiliteitsopties en meertalige ondersteuningssystemen.
• Er moeten duidelijke en geharmoniseerde kaders worden geïmplementeerd om de integriteit van het Europese Diploma te behouden.

Waarom worden deze plannen voorgesteld? 

Bij de lancering van het programma maakt Iliana Ivanova van de Europese Commissie de beweegredenen glashelder: "Onze visie is om het Europese hoger onderwijs nog concurrerender en onderling verbonden te maken. En om Europa's plaats in de wereldwijde 'war for talent' veilig te stellen."  

De plannen zijn gericht om universiteiten in de EU te helpen concurreren met gevestigde mondiale grootmachten in de VS en het VK door: 

• het algemene merk en de reputatie van Europese universiteiten te verbeteren. Dit helpt om een grotere groep internationale studenten aan te trekken die op zoek zijn naar een prestigieuze, wereldwijd erkende kwalificatie.
• het aanmoedigen van gezamenlijke programma's helpt de samenwerking tussen Europese universiteiten te bevorderen, waardoor ze aantrekkelijker worden voor toekomstige medewerkers en studenten.
• de nadruk te leggen op toekomstbestendige vaardigheden en diverse leerervaringen kunnen Europese universiteiten beter inspelen op de veranderende behoeften van de wereldwijde beroepsbevolking. 

Wat staat er nog te gebeuren? 

In de komende maanden zal het initiatief verder worden besproken met de Raad van de EU en de belangrijkste belanghebbenden in het hoger onderwijs in de EU.  

Meer concreet heeft de Commissie toegezegd om lidstaten te helpen en te ondersteunen bij het werken aan een European Degree, onder andere met financiële prikkels. Tegen 2025 zal er ook een European Degree Policy Lab worden opgezet om "gedetailleerde richtlijnen en actieplannen te ontwikkelen voor de implementatie van een Europees Diploma."  

Hoewel de plannen vrijwillig zijn, is het duidelijk dat de Commissie het initiatief ziet als een noodzaak en niet als een optie, aangezien de behoefte aan transnationaal onderwijs belangrijker is dan ooit. De uitdagingen van onze tijd zijn mondiaal - dus de European Degree moet worden gezien als een ambitieus, maar noodzakelijk antwoord, waarbij een meer samenwerkend, internationaal gericht hoger onderwijslandschap in de EU wordt ontwikkeld. 

De opwindende visie van de European Degree brengt echter duidelijk uitdagingen met zich mee voor universiteitsleiders die hun instelling willen aanpassen voor naadloze digitale, grensoverschrijdende samenwerking.  

Bij Academic Software begrijpen we de complexe IT-infrastructuur die nodig is om het plan uit te voeren. Plan een gratis gesprek in met onze experts voor het hoger onderwijs om te bespreken hoe we jouw universiteit kunnen helpen zich te ontwikkelen.